Gặp lại người yêu cũ sau 10 năm xa cách

Đa số trường hợp chất lượng kinh doanh cao đi kèm với giá cổ phiếu cao, nghĩa là không phải một vụ làm ăn hời, nhưng thỉnh thoảng thị trường chứng khoán cũng khó lường và bạn thấy giá cổ phiếu của công ty có chất lượng cao được bán với giá thấp. Có nhiều cách để miêu tả công việc kinh doanh của một công ty, nhưng nói gì thì nói, cuối cùng cũng quay về với ngôn ngữ của kế toán. Trong cuộc chơi mua cổ phiếu không được ưa chuộng, nếu bạn không có khả năng xác định cơ cấu kinh tế dài hạn của công ty, bạn đang tham gia vào một công việc đầy rủi ro.

Kỷ luật là chiếc chìa khóa thành công trong trò chơi đầu tư - mà cũng là chìa khóa thành công cho rất nhiều thứ trong cuộc sống. Trong trường hợp này, những người đầu tư thường tỏ ra lơ là về mức giá họ chấp nhận chi trả - nghĩa là người ta sẵn sàng mua với bất cứ giá nào. Như trong trường hợp Capital Cities/ ABC Corporation mà Warren đã đầu tư, ông chỉ trả 17,25 đôla cho một cổ phiếu năm 1986.

Người xấu là người xấu, và người xấu sẽ không bao giờ mang đến cho bạn một thương vụ ngon lành. Nhưng nếu bạn đi làm cho một công ty có cơ cấu kinh tế dài hạn thuận lợi, thì công ty này lúc nào cùng có dòng tiền luân chuyển mạnh. Warren đòi một lượng cổ phần lớn cho số tiền chi ra nhưng Capital Cities không đồng ý nên ông bỏ qua vụ làm ăn này.

Warren thường dẫn chứng vụ đầu tư vào Washington Post Company là sở hữu của tờ báo Washington Post, tạp chí Newsweek, và bốn kênh truyền hình khác với tổng giá trị ít nhất là 500 triệu đôla - tuy nhiên thị trường chứng khoán lại định giá toàn bộ công ty chỉ bằng 100 triệu đôla. Tôi chưa từng biết ai được người khác yêu quý mà không cảm thấy mình thật thành công, và tương tự tôi cũng không nghĩ ra được ai không được yêu mà cảm thấy thành công cả. Chính là vì con số chi phí giao dịch liên tục bị rút tỉa mà những nhà quản lý tài chính thu từ khách hàng trên danh nghĩa giúp họ làm giàu.

Vấn đề ở đây là phải có chút đam mê tiền bạc, chứ không bị ám ảnh ganh ghét với số tiền của người khác cất giữ trong con heo đất của họ. Hãy tưởng tượng hình ảnh sau: Khi Grady Rosier, CEO của McLane Company, một công ty con của Berkshire, gọi điện thoại và hỏi ý kiến Warren liệu ông có nên mua thêm vài chiếc máy bay riêng cho tập đoàn không, Warren trả lời: Cái này thuộc quyết định của ông, đây là công ty do ông điều hành mà. Và nếu ông không tìm ra một vụ đầu tư nào ông có thể hiểu rõ hoặc đang được bán với giá thu hút, ông sẽ chờ đợi, chờ đợi, và chờ đợi cho đến khi nào chúng xuất hiện.

Khi người ta hỏi Seymour Cray, nhà thiết kế tài hoa của công ty siêu máy tính Cray, đâu là điểm nổi bật của ông so với những kỹ sư khác, ông trả lời rằng đó là sẵn sàng chấp nhận sai lầm như một phần của quy trình thử nghiệm. Hãy suy nghĩ thật kỹ và thật lâu trước khi bạn đặt bút ký, như vậy bạn sẽ không mất công suy nghĩ thật kỹ và thật lâu về những rắc rối mà bạn đã rước vào thân cùng với chữ ký của mình. Lương bổng sẽ thấp hơn mức trung bình thị trường, tăng lương là rết hiếm và xa vời, và nguy cơ mất việc cũng rất cao vì nhà quản lý luôn phải chịu áp lực cắt giảm chi phí.

Liệu bạn có muốn bỏ ra 100 triệu đôla cho một công ty nếu nó chỉ mang đến cho bạn 1 triệu đôla mỗi năm? Hơi nghi ngờ. Và nếu bạn cũng không hiểu rõ những gì mình đang làm, đa dạng hóa là một hướng đi khôn ngoan phần nào bảo vệ bạn khỏi nguy cơ mất tất cả mà vẫn bảo đảm được tiềm năng phát triển tương đối về lâu dài. Tốt nhất bạn nên bỏ công kiểm tra những thói quen của mình xem hậu quả sẽ như thế nào trước khi bạn chính thức bước chân đến con đường đó.

Không lâu sau, giá cổ phiếu này tăng vọt lên đến $200, và ông đã học được bài học đầu tiên trong đầu tư - phải biết kiên nhẫn. Đa dạng hóa danh mục một cách rộng rãi chỉ cần thiết khi nhà đầu tư không hiểu rõ công việc mình đang làm. Cũng như trẻ con phải cần thời gian để thành người lớn, các doanh nghiệp cần thời gian để gia tăng giá trị.

Trong thế giới đầu tư lúc nào cũng có những cơ hội mà bạn bỏ lỡ, những cổ phiếu tăng giá mà bạn đã không mua. Một công việc thử thách khiến mọi việc trở nên thú vị, mang đến cho bạn sự quý trọng bản thân, thúc đẩy sáng tạo, và thu hút được những người giỏi nhất. Kho kiến thức của Warren về cơ cấu kinh tế dài hạn của các công ty đã giúp ông biết rõ công ty nào sẽ bật dậy sau giai đoạn nhà đầu tư lo lắng về bất ổn.

Thành tích quản trị tốt chỉ thề hiện bản chất chiếc thuyền nhiều hơn là khả năng chèo thuyền hiệu quả của bạn. Nếu một sản phẩm không phải thay đổi, bạn có thể thu về tất cả lợi nhuận vì không phải chi tiền cho nghiên cứu và phát triển, và cũng không phải làm nạn nhân của thời trang lên hay xuống. Bạn sẽ không chỉ làm rơi một quả banh - bạn sẽ kết thúc bằng cách làm rơi hết toàn bộ.