Những điển hình vừa nêu chứng tỏ sự thay đổi lớn lao. Bạn hãy sử dụng nó khi bạn cần biết quan điểm cụ thể của người khác. Nhưng cũng giống như rất nhiều thứ tuyệt vời khác, nó có thể bị sử dụng quá nhiều và bị lạm dụng.
Họ chỉ muốn ở yên vị trí công tác của họ. Với lối tư duy «sách vở», mọi người miêu tả, phân tích và đưa ra những lời giải thích cho những việc mà theo họ chắc chắn sẽ xảy ra trong tương lai. Nó giúp chúng ta vừa đánh giá lại ý tưởng vừa giúp chúng ta định hình ý tưởng mới.
Mỗi màu sắc có một mối liên hệ đối với mỗi chiếc mũ. Điều này cũng không có nghĩa rằng đó là vai trò của một cá nhân. Sử dụng chiếc mũ xanh chúng ta có thể lên kế hoạch cho tư duy một cách chi tiết về những gì sẽ xảy ra theo một chuỗi nhất định.
Chiếc mũ vàng là chiếc mũ của sự xét đoán, chứ không phải là chiếc mũ dựa trên sự tưởng tượng. Người phương Tây lấy làm khó hiểu khi người Nhật tham gia cuộc họp mà không phô diễn những ý tưởng cá nhân. Chúng ta nên xem lại điều này.
Khi chúng ta đã hoàn tất bản đồ tư duy của tình huống, chúng ta tìm kiếm những con đường thay thế để đi tới đích. Đó là lý do tại sao bạn gợi ý rằng phương án sẽ không khả thi. Bạn luôn có thể lựa chọn để làm như vậy.
Một chiếc mũ được coi là sử dụng hữu ích nếu trong thòi gian thảo luận, tất cả mọi người lần lượt đưa ra ý tưởng của mình. Không ai có quyền nói "bỏ qua" khi đến lượt mình sử dụng chiếc mũ đỏ. Nhưng nếu đem khả năng trực giác của một doanh nhân để yêu cầu anh ta dự đoán kết quả bầu cử thì đó có lẽ không phải là một phương án khả thi.
Vai trò của mũ xanh da trời là tóm tắt những suy nghĩ đã được trình bày, chứ không phải tranh luận xem phương án thay thế nào phù hợp hơn. Với chiếc mũ xanh, tôi đề xuất chúng ta nên trợ cấp một khoản tiền phù hợp cho những tù nhân chịu án dài khi họ hết án. Có thể anh ấy sẽ chấp nhận.
… Tôi sẽ sử dụng mũ xanh để nói rằng chúng ta đang lạc ra ngoài vấn đề trọng tâm. Mục đích của lối tư duy chiếc mũ đỏ là giúp mọi người thể hiện những cảm xúc đó và từ đó có thể biết được ảnh hưởng của những cảm xúc này tới lối tư duy. Chúng ta chia thời gian để lần lượt xem xét những hiểm hoạ (Mũ đen), tìm kiếm những ý tưởng mới (Mũ xanh lá cây), tập trung vào xử lý thông tin (Mũ trắng).
Trong một cuộc họp, một người chọn cho mình chiếc mũ đen, người kia chọn cho mình chiếc mũ trắng, người khác lại chọn mũ khác và họ đội chiếc mũ đó suốt cả buổi họp. … Chúng ta đã không có được bất kỳ ý tưởng nào về sự gia tăng lượng tiêu thụ thịt cừu. Trên thực tế, trong những cuộc thảo luận như vậy không có nhiều việc để làm bởi vì kết quả cuộc thảo luận ta có thể nhận thấy từ trước.
Chiếc mũ đen cũng chính là cơ hội để chúng ta chỉ ra những mạo hiểm và vấn đề tiềm tàng ở tương lai: Liệu chúng ta cứ thực hiện gợi ý này thì sẽ xảy ra điều gì? Khi bạn áp dụng lần đầu, có thể bạn cảm thấy khó tuân theo, nhưng sau đó bạn sẽ quen. Thưa quan toà, tôi không nhìn thấy tận mắt.