Một cuốn bách khoa toàn thư được coi là lý tưởng khi nó được sắp xếp theo chủ đề vừa theo trật tự bảng chữ cái. Ý nghĩa của tác phẩm giả tưởng phụ thuộc vào cả những gì đã nói ra và những gì hàm ẩn trong đó. Xét trên một số khía cạnh chung, cả đọc kiểm soát và đọc phân tích đều có thể coi là sự đoán trước hoặc chuẩn bị cho việc đọc đồng chủ đề.
Khi tác giả và độc giả dồng thời sử dụng một từ với chỉ một nghĩa chung duy nhất, nghĩa là hai bên đã đạt đến sự thống nhất về ý kiến. Độc giả nào không tìm ra nhận định ẩn dưới lớp vỏ của từ ngữ có thể sẽ coi những câu tương đương nhau là những nhận định khác nhau. Độc giả giàu kinh nghiệm có thể học cách tiến hành đồng thời cả hai, ở đây chúng ta sẽ bàn về chúng như hai thực thể hoàn toàn khác biệt.
Tán thành mà không hiểu gì là vô nghĩa, còn phản đối mà thiếu hiểu biết là trơ tráo. Cuối cùng, bạn có thể mở cửa trái tim để đón nhận bài thơ, để nó thấm sâu vào tâm hồn bạn. Nếu bạn có thói quen đặt câu hỏi khi đang đọc sách thì bạn là một độc giả giỏi hơn những người không biết đặt câu hỏi.
Thucydides đã nói rằng ông ta viết câu chuyện lịch sử đó để con người tương lai không mắc lại lỗi lầm mà con người ở thời ông mắc phải, cũng như để nhân loại không phải gánh chịu những hậu quả mà cá nhân ông đã phải chịu đựng cùng sự đau đớn của đất nước quê hương ông. Đây là sự thật thường gặp khi đọc những cuốn tiểu thuyết lớn. Do vậy, những ghi chú của bạn ở cấp độ này không còn mang tính cấu trúc mà thuộc về ý niệm.
Song, lịch sử cũng như khoa học, nhất thiết một phần nào đó trong những kinh nghiệm mà nhà sử học trải qua phải mang nét đặc biệt. Để minh họa cho phương pháp này, chúng ta hãy xem xét một định nghĩa. Nhưng như chúng tôi đã nói, chỉ đặt câu hỏi không thôi chưa đủ.
Bạn phải tìm trong tất cả các đoạn của một chương mới thấy được những câu cần thiết để phát biểu thành một lập luận. Hãy chụm ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa lại với nhau, rồi lướt con trỏ này trên một dòng nhanh hơn một chút so với tốc độ bình thường của mắt. Có thể bạn sẽ thấy những gì thâu tóm được sau khi đọc lướt là đủ, và cuốn sách chỉ có ích cho bạn trong chừng mực đó chứ không mang lại thêm điều gì nữa.
Nhiều cuốn sách chẳng đáng để bạn đọc dù chỉ là lướt qua; một số cuốn nên đọc nhanh; và chỉ có một số rất ít đáng được đọc thật chậm để có thể hiểu hoàn toàn. Tác giả đã giải quyết thành công vấn đề nào? Trong quá trình giải quyết những vấn đề đó, tác giả có nêu lên vấn đề mới nào không? Tác giả có nhận thức được những vấn đề mà mình không thể giải quyết không? Một tác giả có năng lực, cũng như một độc giả biết cách đọc sách, cần phải biết một vấn đề đã được giải quyết hay chưa. Thực tế những triết gia giỏi nhất cũng không làm được điều này.
Bạn cũng có thể thấy nhận xét thứ tư kết nối ba giai đoạn trong quá trình đọc phân tích ở bất kỳ cuốn sách nào. Bạn không thể rút ngắn các phần khác nhau của công việc, khiến chúng chồng chéo lên nhau và tuôn ra ào ào. Để có thể đọc tốt, độc giả năng động và khó tính cần phải thực hiện một số hành động nhất định.
Bởi vậy, bạn hoàn toàn có thể đọc kỹ lưỡng từng cuốn sách có liên quan. Dữ kiện không phải là những quan điểm cá nhân. Ở đây, chung tôi đang nói đến những khó khăn phải đối mặt khi một độc giả không tin vào các tín điều của một tác phẩm thần học phải đối mặt.
Vì thế, họ dịch một cách vô thức cụm từ decline and fall (suy tàn và diệt vong) thành rise and fall (phát triển và suy tàn). Ngay phần quảng cáo về những cuốn sách đó đã nêu ra luận điểm chính của sách. Như vậy vấn đề của đọc tốc độ là việc hiểu.